Homoseksuele en biseksuele volwassenen zoeken vaker dan heteroseksuele volwassenen hulp voor mentale problemen als angst en depressie. Regenboogjongeren tussen de achttien en vijfentwintig jaar zijn ook nog eens gevoeliger voor prestatiedruk, in vergelijking met hun leeftijdgenoten. Dat blijkt uit recent onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Luuk Hovius van het CBS zei tegen de NOS: ‘De cijfers die we hebben, zijn zorgwekkend. Zes op de tien mensen van de lhb-gemeenschap gaf aan in de afgelopen vier weken last te hebben gehad van angsten en depressies. Onder hetero’s ging het om vier op de tien mensen. Dat is echt wel een flink verschil.’ Volgens Hovius heeft het waarschijnlijk te maken met minderheidsstress, dat wil zeggen: stress die mensen ervaren als ze zich anders of buitengesloten voelen.

Weinig sociale steun ervaren, sociale isolatie en eenzaamheid zijn inderdaad risicofactoren voor mentale problemen en zelfs voor vroegtijdig overlijden. Psychologen en psychiaters behandelen echter geen minderheidsstress, omdat het geen ziekte is, maar een theoretisch model uit de sociale wetenschap. Mijn psychiater wist ook niet méér van het thema dan dat homoseksualiteit uit het handboek van de psychiatrie is geschrapt.

In de gezondheidszorg is wél aandacht voor chronische stress als onderliggende oorzaak van chronische ziekte, verslaving, angst en depressie. Ik denk dat dit bruikbare informatie is voor mensen met een andere geaardheid. Omdat er weinig kennis is in de hulpverlening over chronische stress door homoseksualiteit, komt het echt aan op zelfhulp, lotgenotencontact en een gezonde leefstijl.

Op Thuisarts staat bijvoorbeeld de webpagina ‘ik heb al heel lang stress’, met digitale verwijzingen naar Mentaal Vitaal en Mind. Deze informatie is betrouwbaar en actueel, en dat is op internet niet altijd het geval. Het zou je kunnen helpen om je chronische stress onder woorden te brengen; om de kwaliteit van andere websites en sociale media in te schatten; of om iets te kunnen doen als je lang op een wachtlijst moet staan. Ook zijn er mogelijkheden voor korte gratis behandelingen.

Voor zingeving, zelfacceptatie en veerkracht, kun je veel hebben aan de positieve psychologie. Maar de Nederlandse geestelijke gezondheidzorg is vooral gericht op medicijnen en cognitieve gedragstherapie, omdat daar meer wetenschappelijk bewijs voor is en vooral omdat de zorgverzekeraars die vergoeden. Als je geluk hebt, tref je een hulpverlener die de reguliere behandeling aanvult met adviezen uit de positieve psychologie. Boeken en podcast over deze onderwerpen, zijn een redelijk alternatief.

Minderheidsstress verklaart niet alle mentale problemen van mensen met een homoseksuele of biseksuele geaardheid. Autisten hebben vaker een andere geaardheid, en zijn door hun stoornis van nature al angstig. Ook zijn homoseksuele mensen vaker het slachtoffer van geweld op straat, maar ook van huiselijk en seksueel geweld. Bij aanhoudende herbelevingen, kan er een behandeling nodig zijn voor Posttraumatische Stressstoornis (PTSS).

Je geaardheid kun je niet veranderen, maar je kunt wel kleine en grote stappen zetten voor een rustiger en gezonder leven. Als je goed bent uitgeslapen en lekker in je vel zit, is het veel gemakkelijker om te beslissen of je in een nieuwe omgeving uit de kast komt, of er nog er nog een tijdje in blijft zitten.

Annette van der Vliet

Bronnen:
Meer angst en depressie bij lhb-personen dan bij hetero’s : ‘Zorgwekkend’
Ik heb al heel lang stress | Thuisarts

03-11-2025