Gepest? Dat is nooit jouw schuld!

Jongeren met een andere geaardheid worden veel vaker dan gemiddeld gepest op de middelbare school. Dat is nogal eens het begin van een leven met mentale problemen. Vooral de meisjesachtige jongens en de jongensachtige meiden zijn het slachtoffer. Het pesten gebeurt vaak op plekken waar geen toezicht is. Ze worden vaker dan andere leerlingen gepest door leraren.

Misschien denk je liever niet terug aan de middelbare school, omdat je daar werd gepest. Pesten vanwege de geaardheid is een breed probleem in de samenleving, dit beperkt zich niet tot behoudende christelijke scholen.

Brugpieper
Ik ben gepest in de brugklas, maar niet vanwege mijn biseksuele geaardheid, daar was ik toen nog niet mee bezig. Ik ben nu vijftig, en ik vraag me af wat ik kan doorgeven aan scholieren. Waar ben ik inmiddels achter gekomen, dat ik wel had willen weten toen ik een brugpieper was?

In de brugklas was ik wat angstig. Veel later bleek ik het syndroom van Tourette te hebben, dat zit in de buurt van autisme. Ik overzag al die nieuwe dingen op de middelbare school niet zo goed, en ik deed te veel mijn best om erbij te horen. Ik kon goed leren en ik vluchtte in mijn huiswerk. Maar alle stuuds in onze klas vielen buiten de boot.

De mentor van onze klas zette me eens voor schut voor de klas vanwege mijn oubollige kleren. Daar had ik als jongensachtige meid mogelijk minder oog voor. We hadden het thuis niet breed, ik gaf er zelf niet om, maar met zoiets simpels kan iemand zich dus buiten een groep plaatsen. Wat ik overhield aan het pesten, was het besef dat er iets mis met mij was en dat ik daaraan moest werken.

Na een geslaagde studie aan de universiteit, liep ik al snel vast op kantoor omdat ik niet tegen stress kon en nogal naïef was en sociaal toch wel een beetje onhandig. Wat ik nodig had in de afgelopen decennia, dat waren de bekende rust, reinheid en regelmaat. Maar ik voelde me vooral opgejaagd door de maakbare samenleving, waarin ik zelf verantwoordelijk was, assertief moest zijn, mijn grenzen moest aangeven. De laatste tijd denk ik meer na over de mensen die zo nodig over mijn grenzen moesten gaan.

Levenslessen
Ik ga hier een paar levenslessen doorgeven, die ik liever niet in de praktijk had geleerd, maar het is niet anders…

1. De eerste is dat het nooit jouw schuld is dat je bent gepest. De verantwoordelijkheid ligt bij de dader(s). Je had gewoon pech, je was op het verkeerde moment op de verkeerde plek, in een onveilige groep. Je was misschien een gemakkelijk doelwit omdat je (soms) zichtbaar anders bent (net als mensen met rood haar).
   En mogelijk reageerde je angstig of sociaal onhandig op het pesten, waardoor het leuk was voor de pester en de meelopers om daarmee door te gaan. Je hebt dit niet kunnen voorkomen. Nogmaals, het is niet jouw schuld, maar je moet wel verder met de krassen op je ziel.
2. De tweede levensles is dat de verhoudingen tussen mensen ziek kunnen zijn, in vakjargon noemen we dat ook wel toxische relaties. Soms is het goed voor scholieren dat ze sociale vaardigheden oefenen om meer weerbaar te zijn. Maar het is net zo belangrijk om zieke geesten te herkennen en het contact met hen te beperken. Maar je moet nu eenmaal naar de middelbare school, je kunt een pester daar nooit helemaal ontlopen.
3. De derde levensles gaat over vergeven. Men zegt soms wel dat vergeven goed is voor jouzelf, maar voor sommige pesters is het een vrijbrief om door te gaan. Jij bent geschapen naar het beeld van God, en het doel van jouw leven is niet om de pispaal van de klas te zijn. Hoe dan wel? Jezus zegt in de Bergrede: Heb je vijanden lief, bid voor je vijanden. Dat is echt iets anders dan iedereen maar vergeven. Liefde gaat hier niet over een fijn gevoel, maar over het goede zoeken voor de ander. Help een ander bijvoorbeeld nooit met zondigen, door alles maar met de mantel der liefde te bedekken.
4. De vierde levensles is dat je iets moet doen om te herstellen van pesten, als dat niet spontaan en vanzelf gaat. Als je erover blijft malen, of als je onzeker bent geworden in contacten, dan is het misschien nodig om na te gaan of je een angststoornis hebt. Ga niet meteen naar de dokter (dat staat ook op thuisarts.nl) maar kijk of je kunt leren van internet, bijvoorbeeld van psychologen of ervaringsdeskundigen op YouTube. Dat helpt je ook om een goede deskundige uit te zoeken, voor als er wel een behandeling nodig is. Neem je verantwoordelijkheid, en zorg dat er iets goeds voortkomt uit dat pesten; dat je er geestelijk van gaat groeien. Daar heb je de rest van je leven iets aan. Dat is beter dan het pesten met de mantel der liefde bedekken, omdat je geen oplossing weet..

Als het ingewikkeld is om hierover te praten met je ouders of met leraren, dan kun je anoniem chatten of mailen met chris.nl.

Annette van der Vliet