Zelfacceptatie is belangrijker dan uit de kast komen

Als er thuis al problemen zijn...

Helaas kan niet iedereen in Nederland veilig uit de kast komen. Het komt voor dat ouders hun kind op straat zetten. Nog veel vaker worden homoseksuele mensen binnen de familie en vriendenkring gestigmatiseerd en genegeerd. Als homoseksualiteit zichtbaar wordt en dichtbij komt, blijkt de Nederlandse tolerantie flinterdun – en niet alleen onder behoudende christenen.

Met de meeste homoseksuele jongeren gaat het gelukkig goed. Zij vinden een luisterend oor bij hun ouders, en kunnen bij hen terecht met vragen. In een persoonlijk gesprek tussen de jongeren en bijvoorbeeld een leerkracht of een predikant, is het zaak om dit voorzichtig af te tasten, voordat het gesprek over de Bijbel gaat of over het beleid van de wijkgemeente of de school. Kan deze jongere bij zijn ouders terecht als hij op school wordt uitgescholden voor ‘mietje’? En niet minder belangrijk: zijn de ouders in staat om hun puber hierin te begeleiden? Het is niet per se onwil als dit niet gebeurt, het kan ook onvermogen zijn door ziekte en zorgen.

Met tranen

Als er thuis al problemen zijn of zouden kunnen ontstaan, moeten de omstanders niet aansturen op uit de kast komen, maar op zelfacceptatie (1). Want voor je mentale welzijn is het beter om niet tegen je geaardheid te vechten, maar om ermee te leren leven. Dat is een persoonlijk proces en dat mag met worstelen en met tranen, al hoeft dat natuurlijk niet. Maar met ontkennen doet iemand zichzelf tekort en maakt hij zichzelf mogelijk kapot.

Mensen die uit de kast komen, hebben volgens onderzoek minder zelfmoordgedachten; dat heeft dus altijd de voorkeur (2). Maar er zijn ook voorbeelden van jongeren die een einde aan hun leven maakten, nadat ze uit de kast waren gekomen bij de verkeerde mensen. Daar waren ouders en schoolvrienden bij die de geaardheid ontkenden of bagatelliseerden (3). Maatwerk is dus nodig!

Zo is het ook mogelijk om de kastdeur op een kier te zetten, en het onderwerp (nog) niet thuis te bespreken, maar met de vertrouwenspersoon op school, of met de wijkpredikant of de huisarts. Bij Chris (4) en bij Hart van Homo’s (5) kun je anoniem je verhaal doen aan getrainde mensen die meedenken, door te chatten of te bellen of te mailen.

Luister

De kerk of de school kan veel zelf doen voor homoseksuele mensen uit traditionele families. Er zijn dingen die je wel moet doen, en er zijn dingen die je juist niet moet doen. Luister aandachtig, en stel vragen over wat de ander denkt en voelt, en wat hij zelf wil en nodig heeft. Bagatelliseer het onderwerp niet door te zeggen dat uit de kast komen vast wel meevalt of door de indruk te wekken dat het onderwerp geen issue is.

Uit de kast komen is altijd een persoonlijke keuze en stap, forceer dat niet. Ga moeilijke onderwerpen als zelfmoord niet uit de weg, maar realiseer je dat je niet alles kunt oplossen. En ga vertrouwelijk om met de informatie die je krijgt, breng de ander niet in gevaar door onzorgvuldig te zijn met geheimhouding. Verken of er iemand in de familie is die de persoon in kwestie wel kan steunen.

In de media lijkt het vaak alsof alleen behoudende christenen moeilijk doen over homoseksualiteit. Wetenschappelijk onderzoek bevestigt dat gelukkig niet. Door over de thuissituatie te praten, geef je de homoseksuele medemens juist de kans om het onderwerp zelf breder te zien dan de Bijbel en de kerk. Dat kan weer helpen bij de zelfacceptatie. Het geeft de nodige veerkracht om met een andere geaardheid het volwassen leven in te stappen.

Voor verdieping is er een handreiking (6) van Movisie, betaald door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen.

Annette van der Vliet

Bronnen:

(1) Zelfacceptatie vele malen belangrijker dan uit de kast komen | Movisie

(2) Factsheet Suicidaliteit onder LHBT’ers.pdf (113.nl)

(3) 113_Suicide onder 10- tot 20-jarigen in 2017 – Een verdiepend onderzoek.indd

(4) Chris en Voorkom (chrisvoorkom.nl)

(5) Je hart luchten bij Hart van Homo’s

(6) ondersteunen-biculturele-lhbt-beslisboom [MOV-12730286-1.1].pdf (movisie.nl)

31 juli 2024