Boek over pastoraat aan homoseksuele jongeren

feb 3, 2025 | Kerk

Boek over pastoraat aan homoseksuele jongeren

Hier een titel

Pastoraat aan homoseksuele jongeren roept in veel kerken en gemeenten grote verlegenheid op. Dat blijkt ook uit een onderzoek dat gedaan is onder jongeren die bij Hart van Homo’s betrokken zijn. Als het erom gaat wie of wat een positieve rol gespeeld heeft bij het accepteren van de eigen homoseksualiteit, komt de kerk voor de meeste jongeren pas op de vijfde plaats – na vrienden, literatuur, professionele hulp en ouders. Een jongere verwoordde dat zo: ‘Je moet eerst zorgen dat de ouderlingen de juiste informatie over het thema hebben; je zorgt daarin soms meer voor hen dan zij voor jou.’

Juist daarom schreef Herman van Wijngaarden, medewerker van Hart van Homo’s, zijn boek ‘Om het hart van homo’s – pastoraat aan homoseksuele jongeren’. Hierin laat hij zien hoe je met homoseksuele jongeren kunt meelopen in hun proces, van acceptatie naar verantwoordelijkheid dragen voor hun eigen homoseksualiteit. De uitdaging is om daarbij trouw te blijven aan de jongere én aan Gods onderwijs over seksualiteit.

Aanbevelingen

Om het hart van homo’s is voorzichtig waar je voorzichtig moet zijn en tegelijk duidelijk waar je niet onduidelijk mag zijn. Vanuit zijn jarenlange ervaring met pastoraat aan christelijke homo’s en lesbiennes en vanuit zijn persoonlijke betrokkenheid trekt Herman van Wijngaarden op met allen die geroepen worden om hen pastoraal te begeleiden. Ook de jongeren zelf en hun ouders zullen zich in deze pastorale handreiking herkennen.

Dit prachtige boek geeft pastores houvast op een terrein waarop geestelijke leiding zo hard nodig is. Het bijbels onderwijs over huwelijk en seksualiteit is het uitgangspunt. Tegelijk biedt het ruimte voor homo’s om te komen tot een gezonde zelfaanvaarding. Tussen een volledige acceptatie van homoseksuele relaties en een volstrekte afwijzing van homoseksuele gerichtheid wijst Om het hart van homo’s een begaanbare weg. Wie als pastor met homo’s mee wil wandelen, moet leren om het hart voor hen te openen. Ik bid en verwacht dat dit boek tot grote zegen zal zijn.

dr. Henk van den Belt, hoogleraar systematische theologie, Vrije Universiteit Amsterdam

Een boek dat recht doet aan het gegeven dat we geschapen zijn met twee oren en één mond. Er wordt geluisterd naar het hart van God en het hart van homo’s. Je zult geen versimpelingen en gemakkelijke antwoorden vinden, naar welke kant toe ook maar. Geen boek om te fileren, maar om van te leren. Voor wie werkzaam is in het pastoraat, catechese of onderwijs is dit boek verplichte lectuur. Voor wie de wereld in de kerk verstikkend is, gaat een venster open om op adem te komen. Met name het hoofdstuk over de betekenis van vriendschap verdient alle aandacht.

dr. Maarten Kater, hoogleraar praktische theologie, Theologische Universiteit Apeldoorn

Herman van Wijngaarden biedt in Om het hart van homo’s een welkome en bijzonder praktische handreiking om in de gemeente van Christus als hetero’s en homo’s van hart tot hart met elkaar te communiceren.

dr. J. Hoek, theoloog en emeritus gemeentepredikant

De toon van de muziek

feb 3, 2025 | Kerk

De toon van de muziek

Hier een titel

Paulus schreef concreet over homoseksualiteit, maar ook over belangrijkere zaken als geloof, hoop en liefde. Als je de liefde niet hebt, ben je klinkend metaal en een luidende schel. Het is de toon die de muziek maakt, of enkel kabaal….

Aan de orthodoxe kant van de kerk gaat het nog wel eens mis met de muzikale toon. Vaak komt dat door onwetendheid en ongemak. Meer kennis leidt misschien wel tot meer begrip en een betere aanpak.

Geloof, hoop en liefde, maar de meeste van deze is de liefde. Liefde is daarom belangrijker dan geloof en rechtzinnigheid. Liefde is niet het tegenovergestelde van rechtzinnigheid, ze moeten samen op gaan.

Meer kennis leidt misschien wel tot meer begrip en een betere aanpak.

Onbespreekbaar

LHBT’ers snakken naar liefde, vriendelijkheid, respect, waardering. Ze hebben het niet gemakkelijk, zowel binnen de kerk als buiten de kerk. Het imago van de homogemeenschap is rooskleuriger dan de werkelijkheid. De overheid maakt zich zorgen vanwege het hoge aantal zelfmoordpogingen.

Homoseksualiteit is geen ziekte, maar het aantal mensen dat een zelfmoordpoging doet, is vier keer zo groot als het landelijke gemiddelde. Een verklaring is dat homoseksualiteit en depressie voor ongeveer een derde deel van de LHBT’ers op dezelfde genen liggen.

Dit is onbespreekbaar in de homogemeenschap, ze willen alleen weten van minderheidsstress en discriminatie. Als een orthodoxe kerk de leer verandert, is de genetische aanleg voor psychiatrie er nog steeds. En als alle discriminatie de wereld uit is, zijn er nog altijd beschadigde mensen.

Daarom mag je pal staan voor de oude waarheid, maar met liefde en respect voor de mensen die het betreft. Negeren van het onderwerp in de kerk is respectloos, even erg als pesten.

Als alle discriminatie de wereld uit is,
zijn er nog altijd beschadigde mensen.

Uit de kast

Volgens Movisie is 1 op de 20 mensen homoseksueel en aan de hand van cijfers van het Trimbos Instituut, schat ik dat 1 op de 60 mensen, homoseksueel is met psychiatrische problemen. Wat kan een kerkelijke gemeente doen voor deze broeders en zusters in het geloof?

Welwillende kerkenraden zouden graag zien dat deze mensen zich veilig voelen en uit de kast komen. Daar zitten niet alle homoseksuelen op te wachten. Veel seculiere LHBT’ers komen niet uit de kast op de sportvereniging. In de orthodoxe kerken ligt het veel en veel gevoeliger, waarom zou je daar dan wel uit de kast komen?

Uit de kast komen, is belangrijk voor het eigen psychisch welzijn. Niet uit de kast kunnen komen, is stressvol en slecht voor de gezondheid. Het is aan de persoon zelf of hij uit de kast komt bij alleen mensen met wie hij een goede band heeft, of dat de hele wereld het mag weten. Dit hangt af van iemands karakter, maar ook van de omstandigheden. Als er nooit iemand uit de kast komt in de gemeente, dan vraagt het moed om de eerste te zijn. En waarom zou je dat doen als je ongemak verwacht?

Welwillende kerkenraden zouden graag zien
dat deze mensen zich veilig voelen en uit de kast komen.
Daar zitten niet alle homoseksuelen op te wachten.

Sociale fobie

Discriminatie raakt de gezonde LHBT’ers wel, maar ze worden er niet ziek van. De meest kwetsbare LHBT’er heeft een sociale fobie (20% van de mannen, 25% van de vrouwen). Die mensen gaan uit schaamte en angst niet naar de dominee, maar ook niet naar de huisarts. Deze mensen hebben een uitgestoken hand nodig, maar ook de verzekering dat het niet algemeen bekend hoeft te worden. Laten we daar maar pragmatisch in zijn.

De orthodoxe geloofsgemeenschap moet niet alleen beleid maken op mensen van hetzelfde geslacht die een zegen willen over hun huwelijk. De dagelijkse gang van zaken is veel belangrijker. Hoe zijn we een veilige kerk voor mensen die misschien in kleine kring wel uit de kast zijn, maar in de kerk niet het achterste van hun tong laten zien? Er kan iemand voor je neus staan die je al jaren kent, en die niet uit de kast is; of wel bij zijn of haar ouders en vrienden, maar niet bij jou. Spreek altijd fatsoenlijk over dit onderwerp zodat een LHBT’er erbij kan staan.

Ingewikkeld

Homoseksualiteit is een pastorale taak in de kerk, en dan hoor je bij een probleemgroep en kunnen de gelovigen het werk afschuiven op de specialisten. Als de kerkenraad wil dat LHBT’ers zich thuis voelen, moeten meer mensen daar hun best voor doen. Dat vraagt trouwens ook om aandacht voor mensen die zich ongemakkelijk voelen bij het thema. Ze mogen er vragen en twijfels bij hebben, ze hoeven het niet leuk te vinden. De enige opdracht is om zich behoorlijk te gedragen.

Hoe zijn we een veilige kerk
voor mensen die misschien in kleine kring wel uit de kast zijn,
maar in de kerk niet het achterste van hun tong laten zien?

Preek, schrijf, spreek over homoseksualiteit zo dat iemand met een sociale fobie zich niet veroordeeld voelt, dan zit je aardig goed. Dat is op eieren lopen, want iemand met een sociale fobie kan ook telefoonangst hebben, of bang zijn om te blozen. En dat is niet omwille van het onderwerp homoseksualiteit, maar vanwege de kwetsbaarheid van een minderheid van de groep. Dat hoeven er maar twee of drie te zijn in uw kerkdienst. Het is ingewikkeld; te vaak bidden in het openbaar voor iemand met een andere geaardheid, kan ook storend zijn.

Ordinaire herrie

De Gereformeerde gezindte is de laatste jaren aangevallen op haar standpunt in deze kwestie, en vaak is de reactie die van verdediging van oude normen en waarden. Dat is angst, geen liefde. Het gaat in de eerste plaats over de naaste, in de tweede plaats over enkele teksten in de Bijbel.

Wie de Bijbel denkt te moeten verdedigen en zondigt tegen de Tien Geboden door mensen te kwetsen en te negeren, zit er gewoon naast. Heb de naaste lief, omdat Jezus dat vraagt. Doe de ander geen kwaad, want hij is geschapen naar het beeld van God. Anders zijn alle inspanningen voor de eigen principes klinkend metaal, ordinaire herrie, tegen de wil van Paulus en van God.

Annette van der Vliet
22 februari 2021